Różnorodność jest cechą wyróżniającą Wyższą Szkołę Muzyczną w Detmold. Wspieranie artystycznych talentów młodych muzyków jest ściśle powiązane z szeroką promocją muzyki w społeczeństwie. Obie te dziedziny wzajemnie się uzupełniają.

W ramach programu studiów studenci i wykładowcy różnych narodowości zajmują się wykonywaniem, nauczaniem, przekazywaniem, aranżacją oraz naukową analizą muzyki. Na pierwszym miejscu znajduje się artystyczna strona kształcenia. Uczelnia koncentruje się na instrumentach klasycznego orkiestry symfonicznej, fortepianie, organach oraz śpiewie operowym i pieśniarskim, od praktyk historycznych aż po współczesną muzykę. Do oferty edukacyjnej należą także akordeon, gitara, flet prosty i saksofon. Muzyka kameralna odgrywa istotną rolę, a jej znaczenie jest widoczne już na etapie kształcenia młodych talentów w Instytucie Młodych Studentów w Detmold oraz wśród stypendystów Letniej Akademii w Detmold. Działalność artystyczna jest utrwalana przez realizatorów dźwięku z Instytutu Ericha Thienhausa, zarówno na płytach CD, transmisjach na żywo, jak i plikach audio, gdzie przy przekazywaniu muzyki decydującą rolę odgrywają kryteria artystyczne.

W życiu kulturalnym regionu studenci, wykładowcy oraz znakomici goście poprzez ponad 400 wydarzeń rocznie podkreślają znaczenie Wyższej Szkoły Muzycznej w Detmold jako instytucji kultury. Centrum tej działalności stanowi sala koncertowa na 600 miejsc, charakteryzująca się doskonałą akustyką oraz zintegrowanym systemem syntezy falowej. Liczni sponsorzy oraz własna fundacja uczelni zapewniają wsparcie dla tej działalności.

Pedagogiczne kierunki studiów i programy koncentrują się na szeroko pojmowanym rozumieniu muzyki. Przykładowo, w zakresie elementarnej pedagogiki muzycznej dostępna jest możliwość bezpośredniego poznania edukacji wczesnodziecięcej w przedszkolu muzycznym przy uczelni. W ramach programu nauczania, przy współpracy z partnerami ze szkół, rozwijana jest umiejętność nauczania gry na instrumentach bez ograniczeń wiekowych. Ponadto, studenci studiów podyplomowych z zakresu komunikacji muzycznej znajdują odpowiedzi na pytanie, jak najlepiej dotrzeć z muzyką do odbiorców.

Działalność muzyczna wspierana jest również przez osiągnięcia naukowe. Uczelnia współpracuje w tym zakresie z Techniczną Szkołą Wyższą OWL oraz Uniwersytetem w Paderborn. Wspólną jednostką badawczą jest Instytut Muzykologii Detmold/Paderborn z Centrum Muzyki – Edycji – Mediów, specjalizujący się między innymi w cyfrowych edycjach nut dla orkiestr. W Centrum Informatyki Muzycznej i Filmowej, wspólnie z Techniczną Szkołą Wyższą OWL, badana jest relacja między człowiekiem a komputerem. Zagadnienia związane z optymalizacją akustyki pomieszczeń są przedmiotem badań w zakresie akustyki muzycznej. W sieci szkół muzycznych analizowane są najnowsze trendy w zarządzaniu jakością i rozwoju nauczania, a Instytut Uczenia się przez Całe Życie w Muzyce (L³Musik) łączy badania nad muzykowaniem na przestrzeni życia z aspektami doskonalenia zawodowego i praktyki muzycznej.